Histoire de Montdidier

Volume III - Pièce justificative 91

par Victor de Beauvillé

Pièce justificative 91

Concordat entre les chanoines de Notre-Dame de Montdidier et l'abbaye de Cluny.

Circa 1130.

In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti, amen. Ego Guarinus, Dei gratia Ambianensium, et ego Simon ejusdem miseratione Noviomensium episcopi, tam presentibus quam futuris in Christo fidelibus in perpetuum. Ministerii nostri altitudinem considerantes atque ex injuncto a Deo nobis officio, quid facere debeamus subtilius perpendentes, ea que sua enormitate statum sancte rectitudinis offendunt, ad lineam ecclesiastice puritatis reducere debemus, et que minus ordinata sunt ad tranquillitatem reformare ordinis non dissimulemus. Si quidem dominus papa Innocentius animadvertens secundum sapientiam sibi diviniter traditam, ecclesiam de Montedesiderii minus ordinate procedere et canonicum servitium inibi de die in diem vacillare, apostolica auctoritate nobis injunxit, ut ego Guarinus, Ambianensium episcopus, ad cujus diœcesim supradicta ecclesia pertinet, et ego Simon, Noviomensium minister, in cujus manu præbendarum illarum dispensatio a romano pontifice commissa fuerat, eam monasterio Cluniacensi cui jam pridem contradicta fuerat redderemus, et ut in hoc ipsum, canonici ipsius ecclesiæ convenirent, laboraremus. Quo circa, canonicos illos ad diem constitutum vocavimus, quid dominus papa super hoc præciperet, assensumque domini Rainaldi, archiepiscopi Remensis, ostendimus, et ut ipsi pacifice concederint invitavimus. Habito inter se consilio, hanc ecclesie sue emendationem gratulanter susceperunt, ita tamen ut pars inter eos de suis redditibus fieret, postulaverunt. Hæc autem concordia pro bono pacis, inter canonicos et monachos utrisque assentientibus, religiosis personis astantibus sic ordinata est. Canonici inter se, antequam monachi ecclesiam ingrederentur, præbendam suam unicuique ubi in vita sua accipiat, assignaverunt. Si vit vel mulier de Montedesiderii, aut de villa ad dominum castri pertinentibus, in lecto ægritudinis monachus effici desiderans, monachis de mobilibus suis aliquam charitatem faciat, mobilia ipsa omnia ad monachos transibunt, ita tamen ut antequam parrochianus de domo sua exeat, canonicis de rebus suis, si ei abundaverit, decem solidos persolvat ; si vero non plus quam decem solidos vel minus habuerit, canonici dimidiam, monachi partem alteram habebunt. Quod si parrochianus terram aliquam vel redditum monachis nominatim dimiserit, canonici dimidiam, monachi partem alteram habebunt. Si parrochianus sanus vel timore mortis compunctus, aliquid ecclesie dimiserit et nec canonicos nec monachos diviserit, eleemosyna illa communiter per præbendas ibit. Sive si aliquis infirmus, nolens effici monachus aliquid nominatim dimiserit monachis, pars dimidia canonicis, dimidia monachis tribuetur. Nobilis vir vel mulier si in fine suo converti voluerint, de illis canonici decem solidos non requirent. Si parrochianus nominatim monachis aliquid mobile dederit, ad monachos illud totum transibit. Orationes vel private vel solemnes que in ecclesia, vel in manu monachi vel in manu canonici fiant, æqualiter per præbendas ibunt. Chorus et servitium chori et ornamenta ecclesie, proprie canonicorum erunt, donec ad illud tempus ventum fuerit ut monachi sex præbendas in sua manu habeant et deinceps in choro servitium suum faciant. Interim autem in partem ecclesie sibi destinatam secedent et ad officium canonicorum, nullum nisi in missis et processionibus respiciant. Canonici qui modo sunt in ecclesia præbendas suas firmiter obtinebunt, videlicet : Simon, Noviomensis episcopus, Olbertus juvenis, Radulphus de Hilly, Radulphus Filimy, Radulphus de Tournella, Arnulphus de Tronceto, Fulcardus, Simon, magister Almaricus, Olricus de Corbeia, Olricus filius prepositi Olberti, Theobaldus Brito, Gervasius et Radulphus de Septem-Curtis habentes unam præbendam. Aliquo istorum canonicorum decedente, nullus clericus in præbenda substituetur, sed ad monachos libere et quiete transibit. Ut igitur hæc concordia inconvulsa illibataque permaneat, domini papæ precepto subnixi, Remensis quoque archiepiscopi metropolitani auctoritate submoniti, ex nostro ministerio precepimus et ne unquam ausu temerario ab aliquo violetur, sub anathemate inhibimus, nostrorumque sigillorum testimonium hujus scripture munimentum corroboravimus, nostre quoque confirmationis testes sunt suppositi.

*